UM Racibórz: Renowacje zabytkowych krzyży przydrożnych

Krzyże i kapliczki przydrożne stanowią istotną wartość kulturową naszego regionu, są zachowanym materialnym dziedzictwem Raciborza tym bardziej, że wiele z nich została wykonana w znanym w swoich czasach na całym Śląsku raciborskim warsztacie Kokes & Jungblut. W ostatnim czasie odrestaurowano dwa kolejne takie obiekty zgodnie z zaleceniami miejskiej konserwator zabytków.

W 2021 r. przy okazji budowy drogi Racibórz-Pszczyna firma Strabag zleciła renowację krzyża przy ul. Rybnickiej/Cieszyńskiej. Krzyż ten został wykonany w 1889 r. Niestety oryginalny zachował się tylko cokół z Matką Bożą w niszy. Sam krzyż został odtworzony z granitu w 2009 r.

Niedawno, w kwietniu 2022 r. parafia pw. Matki Bożej w Raciborzu zleciła odnowienie podobnego krzyża przy ul. Mariańskiej. Pochodzi on z 1890 r. i został ufundowany jak głosi inskrypcja na cokole przez Jerzego Nogę i jego żonę Johannę z domu Przypadlo. Z przodu cokołu jest wypisana modlitwa w języku polskim takie modlitwy były wypisywane po niemiecku i po polsku zależało to od woli rodziny fundującej. Z części tego typu zabytków w czasach polonizacji skuwano inskrypcje w języku niemieckim i zastępowano napisami polskimi. Na niektórych zachowały się inskrypcje niemieckie.

Oba odnowione krzyże zostały wykonane z piaskowca o pięknym, ciepłym wybarwieniu w warsztacie kamieniarzy z Bosacza na Ostrogu Kokes & Jungblut. Nagrobek rodziny Kokes znajduje się nadal na starym cmentarzu przy ul. Morawskiej w Raciborzu. Krzyże i figury z tego warsztatu można spotkać na całym Śląsku.

Krzyże i kapliczki przydrożne są w wielu przypadkach pod opieką właścicieli prywatnych, ale też parafii czy miasta. Opiekunowie po wojnie odnawiając krzyże często malowali je farbą ponieważ nie mogli doczyścić kamienia. Zaleca się jednak zdejmowanie warstw farby i doczyszczanie kamienia, ma on wtedy szansę przetrwać w dobrej kondycji przez wiele kolejnych lat. Po za tym piaskowiec sam w sobie ma ładny kolor i fakturę - w zamyśle twórców nie miał być malowany.

Apeluje się o zachowywanie tego typu obiektów. Ewentualne prace przy nich należy wykonywać po zasięgnięciu zaleceń konserwatora zabytków.

Autor zdjęć: Przemysław Zembroń

Renowacje zabytkowych krzyży przydrożnych

Urząd Miasta Racibórz,

raciborz.pl/urzad/aktualnosci_lista/Renowacje-zabytkowych-krzyzy-przydroznych/idn:9963